شاعر، نویسنده و منتقد ادبی کشور
شیوههای نقد شعر کودک و نوجوان باید تغییر کند
مهدی مرادی شاعر، نویسنده و منتقد ادبی کشور معتقد است: بررسی سیر شکلگیری و تکوین شعر نوجوان در ادوار مختلف نشان میدهد که میبایست منتقدان تازهای پا به عرصهی نقد بگذارند و شیوههای تازهای در نقد شعر کودک و نوجوان شکل بگیرد.
به گزارش روابط عمومی کانون خوزستان، وی که در چهارمین نشست مجازی گروه حال خوش خواندن کانون پرورش فکری خوزستان، با موضوع نقد و بررسی کتاب «یک شعر بیطاقت» اثر افسانه شعبان نژاد، بهعنوان میهمان ویژه حضور داشت با بیان این مطلب گفت: شعر نوجوان امروز با شعر نوجوان دههی ۶۰ تفاوتهای چشمگیری دارد و بر همین اساس باید در تحلیل مضامین و حال و هوای آن به شیوههای جدید روی آورد.
این شاعر و نویسنده خوزستانی با اشاره به اینکه، امروز ضرورت پدیدهای به نام شعر نوجوان، بیشتر احساس میشود افزود: یکی از کارکردهای مهم شعر، کارکرد جبرانی آن است که میتواند پارهای از فقدانها را برای نوجوانان جبران کند، و به آنها کمک کند با آلام و دردها و اندوههای خود بهتر کنار بیایند.
مردادی که در جمع مربیان فرهنگی و ادبی منتقد مراکز کانون پرورش فکری استان خوزستان سخن میگفت در ادامه ایجاد فرم تازه در شعر نوجوان، توجه به فونکسیون موجودات و عناصر طبیعی، و در واقع کارایی آنها در طبیعت، توجه به گسستن انسان از طبیعت و توجه همزمان به نیازهای مادی و معنوی را چهار ویژگی کتاب «یک شعر بی طلاقت» نوشته افسانه شعبان نژاد برشمرد و تأکید کرد: در این مجموعه ۲۱ شعر وجود دارد که این شاعر در خلال آنها به عناصر عینی پرداخته و میتوان گفت این مجموعه در اکثر اشعار، رویکردی به بیرون دارد و به بیان دیگر بسامد عناصر عینی و بیرونی اشعار بالاست.
او در ادامه به مقایسهی کتاب «یک شعر بیطاقت» با کتاب دیگری از همین مؤلف به نام «پرنده گفت شاعرم» پرداخت و گفت: در این دو مجموعه یک رویکرد خاص به فرم مشاهده میشود، که علاوه بر مضامین مشترک، توجه ویژه به یک ساختار واحد و منسجم وجود دارد.
شاعر کتاب کلاغ سهشنبه، افسانه شعبان نژاد را شاعری معناگرا دانست افزود: شعبان نژاد به اجتماع همنظر دارد و شعر او از آن جا اهمیت پیدا میکند که بیانگر مافی الضمیر و ناخوآگاه شاعر است و تجلی روزگار شخص اوست.
مرادی اضافه کرد: ما اکنون در روزگاری زندگی میکنیم که انسان پیوند خویش با محیطزیست و طبیعت و همنوعانش را از دست داده و این تک افتادگی باعث اندوه و نا امیدیاش شده اما این شاعر در کنار اندوه و نا امیدی از امید و شادمانی همسخن گفته است.
نویسنده کتاب آوازهای سیبزمینی، در ادامه تکتک اشعار کتاب «یک شعر بیطاقت» را از نظر محتوا و فرم و ساختار را موردبررسی قرار داد و بیان کرد: شعبان نژاد در این مجموعه از نظر ایجاز و اختصار کلمه موفق بوده است.
این شاعر و نویسنده خوزستانی در بخش دیگر این نشست ادبی به وجود تفاوتهایی در منطق معنایی برخی اشعار اشاره کرد و در ادامه شرکتکنندگان این نشست مجازی را با طرح مفصل اصول نقدنویسی بر شعر نوجوان آشنا کرد.
مرادی در مورد نقدنویسی گفت: منتقد باید بر اساس قراردادی که شاعر با مخاطب میبندد، وارد فضای شعری او شود.
او تأکید کرد: در نقد کتاب اولویت بر بررسی محتواست و عناصر بیرونی مثل ویژگیهای ظاهری کتاب، اشتهار شاعر و... توضیح بدیهیات است و کمکی به تأثیرگذاری و پیشبرد نقد نمیکند. این عملکرد به ما کمک میکند که در شناسایی یک پدیده بهتر عمل کرده و سازوکار درون متن را بهتر کشف کنیم.
این منتقد ادبی کشور یادآور شد: در نوشتن نقد بهتر است از زبان شاعرانه استفاده نشود چراکه نقد، زبانی علمی میطلبد و از آن جا که قرار است مؤلف در بررسی نقدها متوجه زوایای جدیدی شده و در آثار بعدی از آنها کمک بگیرد، بسیار خوب است که منتقد تلاش کند سفری را در متن آغاز کرده و بکوشد که پیوند ارگانیک و اندام واره ی عناصر را در متن رصد و شناسایی کند.
بر اساس این گزارش، این نشست با نقد و بررسی کتاب «یک شعر بیطاقت» توسط مربیان کانون خوزستان ادامه پیدا کرد و نعیمه عامری فلیحی ، اکبر آقایی، زینب برون، فاطمه جوکاری، بهنوش بساک کاظمی، امل ساکی، الهام بهادر قنواتی، مدینه خورشیدی، لیلا سپهری، طیبه پور بصیری، زینب خورشیدی و محدثه الماسی مربیان فرهنگی و ادبی کانون پرورش فکری خوزستان به بیان نقطه نظرات خود پرداختند.
چهارمین نشست نقد کتاب، با موضوع بررسی کتاب یک شعر بیطاقت، سرودهی افسانه شعبان نژاد، با حضور مهدی مرادی شاعر شعر کودک و نوجوان، معاون و کارشناسان فرهنگی، هنری، ادبی و جمعی از مربیان واحدهای مختلف کانون خوزستان بهصورت مجازی در گروه حال خوش خواندن برگزار شد.
گفتنی است: گروه مجازی حال خوش خواندن متشکل از کارشناسان و مربیان کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان خوزستان از سوی واحد آفرینشهای ادبی، در تیرماه ۱۳۹۹ آغاز به کار کرده و با برپایی جلسات ماهانهی نقد کتاب، میزبان مربیان علاقهمند به این حوزه از ادبیات است.